Consumentenkrediet
Wanneer is er sprake van consumentenkrediet?
Het verstrekken van krediet/leningen aan consumenten valt onder wet- en regelgeving. Het verstrekken van een lening kan bestaan uit het verstrekken van een bedrag, maar als een consument voor goederen of diensten in termijnen mag betalen is dat ook een krediet.
Voor het verstrekken van leningen aan consumenten is in beginsel een vergunning nodig van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) op grond van de Wet op het financieel toezicht. Ook gelden er gedragsregels voor het aanbieden van krediet. Hierbij kan gedacht worden aan het verstrekken van adequate informatie, het inwinnen van informatie om overkreditering te voorkomen en aan de reclameregels (zoals het vermelden van de waarschuwing Let op! Geld lenen kost geld).
Ook voor het bemiddelen in of adviseren over krediet is een vergunning van de AFM nodig. Bij bemiddelen gaat het om activiteiten gericht op het als tussenpersoon tot stand brengen van een kredietovereenkomst maar ook het assisteren bij het beheer en de uitvoering van kredietovereenkomsten valt onder bemiddelen.
Op schending van de regels met betrekking tot kredietverstrekking staan sancties, waarbij gedacht kan worden aan boetes (bij schending van de vergunningplicht geldt een basisbedrag van €2.500.000). Er kunnen ook gevolgen zijn voor de (krediet)overeenkomst. Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van vernietiging van de overeenkomst.
Op deze pagina treft u een link naar de relevante regelgeving en parlementaire geschiedenis van de regelgeving met betrekking tot consumentenkrediet. Voor publicaties over consumentenkrediet klik hier.
Het verstrekken van krediet/leningen aan consumenten valt onder wet- en regelgeving. Het verstrekken van een lening kan bestaan uit het verstrekken van een bedrag, maar als een consument voor goederen of diensten in termijnen mag betalen is dat ook een krediet.
Voor het verstrekken van leningen aan consumenten is in beginsel een vergunning nodig van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) op grond van de Wet op het financieel toezicht. Ook gelden er gedragsregels voor het aanbieden van krediet. Hierbij kan gedacht worden aan het verstrekken van adequate informatie, het inwinnen van informatie om overkreditering te voorkomen en aan de reclameregels (zoals het vermelden van de waarschuwing Let op! Geld lenen kost geld).
Ook voor het bemiddelen in of adviseren over krediet is een vergunning van de AFM nodig. Bij bemiddelen gaat het om activiteiten gericht op het als tussenpersoon tot stand brengen van een kredietovereenkomst maar ook het assisteren bij het beheer en de uitvoering van kredietovereenkomsten valt onder bemiddelen.
Op schending van de regels met betrekking tot kredietverstrekking staan sancties, waarbij gedacht kan worden aan boetes (bij schending van de vergunningplicht geldt een basisbedrag van €2.500.000). Er kunnen ook gevolgen zijn voor de (krediet)overeenkomst. Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van vernietiging van de overeenkomst.
Op deze pagina treft u een link naar de relevante regelgeving en parlementaire geschiedenis van de regelgeving met betrekking tot consumentenkrediet. Voor publicaties over consumentenkrediet klik hier.
Europese regelgeving
Richtlijn Consumentenkrediet (2008/48)
Herziene richtlijn consumentenkrediet 2023/2225
Richtlijn betreffende de aanvullende hypothesen voor de berekening van het jaarlijkse kostenpercentage (2011/90)
Verslag van de commissie aan het Europees Parlement en de Raad betreffende de tenuitvoerlegging van Richtlijn 2008/48/EG inzake kredietovereenkomsten voor consumenten (2014)
Guidelines on the application of Directive 2008/48/EC (Consumer Credit Directive) in relation to costs and the Annual Percentage Rate of charge
Verordening 2016/1011
Voorstel COM 2018/135
Richtlijn Consumentenkrediet (2008/48)
Herziene richtlijn consumentenkrediet 2023/2225
Richtlijn betreffende de aanvullende hypothesen voor de berekening van het jaarlijkse kostenpercentage (2011/90)
Verslag van de commissie aan het Europees Parlement en de Raad betreffende de tenuitvoerlegging van Richtlijn 2008/48/EG inzake kredietovereenkomsten voor consumenten (2014)
Guidelines on the application of Directive 2008/48/EC (Consumer Credit Directive) in relation to costs and the Annual Percentage Rate of charge
Verordening 2016/1011
Voorstel COM 2018/135
Kamerstukken implementatie Richtlijn Consumentenkrediet (32339)
32339, 2 (wetsvoorstel)
32339, 3 (memorie van toelichting)
32339, 4 (advies raad van state en nader rapport)
32339, 5 (verslag)
32339, 6 (nota naar aanleiding van het verslag)
32339, 7 (nota van wijziging)
32339, A (gewijzigd voorstel van wet)
32339, B (voorlopig verslag van de vaste commissie voor justitie)
32339, C (memorie van antwoord)
32339, D (nader voorlopig verslag)
32339, E (nadere memorie van antwoord)
32339, F (eindverslag van de vaste commissie voor justitie)
publicatie wet
32339, 2 (wetsvoorstel)
32339, 3 (memorie van toelichting)
32339, 4 (advies raad van state en nader rapport)
32339, 5 (verslag)
32339, 6 (nota naar aanleiding van het verslag)
32339, 7 (nota van wijziging)
32339, A (gewijzigd voorstel van wet)
32339, B (voorlopig verslag van de vaste commissie voor justitie)
32339, C (memorie van antwoord)
32339, D (nader voorlopig verslag)
32339, E (nadere memorie van antwoord)
32339, F (eindverslag van de vaste commissie voor justitie)
publicatie wet
Wet consumentenkredietovereenkomsten, goederenkrediet en geldlening (34442)
34442, 2 (wetsvoorstel)
34442, 3 (memorie van toelichting)
34442, 4 (advies afdeling advisering Raad van State en nader rapport)
34442, 5 (verslag)
34442, 6 (nota naar aanleiding van het verslag)
34442, 7 (nota van wijziging)
34442, A (gewijzigd voorstel van wet)
34442, B (eindverslag)
Referendabiliteitsbesluit Consumentenkredietovereenkomsten, goederenkrediet en geldlening
Reactie NVB op consultatiereactie
Stb. 2016, 360: Wet van 5 oktober 2016, houdende aanvulling van Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek met de nieuwe afdelingen 7.2a.2 en 7.2b.1 en 2 en een nieuwe titel 7.2c (Consumentenkredietovereenkomsten, goederenkrediet en geldlening)
Stb. 2016, 438: Inwerkingtreding Wet consumentenkredietovereenkomsten, goederenkrediet en geldlening per 1 januari 2017
34442, 2 (wetsvoorstel)
34442, 3 (memorie van toelichting)
34442, 4 (advies afdeling advisering Raad van State en nader rapport)
34442, 5 (verslag)
34442, 6 (nota naar aanleiding van het verslag)
34442, 7 (nota van wijziging)
34442, A (gewijzigd voorstel van wet)
34442, B (eindverslag)
Referendabiliteitsbesluit Consumentenkredietovereenkomsten, goederenkrediet en geldlening
Reactie NVB op consultatiereactie
Stb. 2016, 360: Wet van 5 oktober 2016, houdende aanvulling van Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek met de nieuwe afdelingen 7.2a.2 en 7.2b.1 en 2 en een nieuwe titel 7.2c (Consumentenkredietovereenkomsten, goederenkrediet en geldlening)
Stb. 2016, 438: Inwerkingtreding Wet consumentenkredietovereenkomsten, goederenkrediet en geldlening per 1 januari 2017
Autoriteit Financiële Markten (AFM)
AFM Stappenplan voor de vraag of er een vergunning nodig voor het aanbieden van krediet
AFM interpretatie informeren en adviseren
AFM Consumptief krediet en financiële kwetsbaarheid
AFM onderzoek ontwikkelingen en risico’s op de consumptiefkredietmarkt
AFM rapport achterstandsbeheer bij consumptief krediet
AFM rapport Maak verantwoorde leenbeslissing makkelijker. Invloed van de online keuzeomgeving op leengedrag.
AFM rapport: Vooraf ingevulde waarden in de inkomens- en lastentoets in de telecombranche
AFM Rapport Consumenten en incassotrajecten
Keuzeveranderingen leenomgeving
AFM rapport: Leengedrag onder de loep
Rapport ‘Consumentengedrag op de markt voor consumptief krediet’
AFM checklist Wft vergunningaanvraag 2023
AFM checklist Wft vergunningaanvraag (oud 2020)
AFM Publicatie bemiddelen
AFM Rapport Let op! Geld lenen kost geld Een onderzoek naar de effectiviteit van een waarschuwing in kredietreclames
AFM Informatieblad voor telefoonkredieten in de telecomsector
Vragen en antwoorden over toezicht van de AFM op telefoonkrediet
AFM stelt eisen aan reclame voor verkoop mobiele telefoons op afbetaling
Wanneer kwalificeert een uiting als een reclame-uiting voor goederenkrediet?
Moet de kredietwaarschuwing ook opgenomen worden bij kredieten met een effectieve rente op jaarbasis van 0%
AFM Beleidsregel informatieverstrekking (2024)
AFM Beleidsregel informatieverstrekking (2019 vervallen/oud)
AFM Beleidsregel informatieverstrekking (vervallen/oud)
AFM Aandachtspunten voor beslismomenten bij betalingsproblemen leningen
AFM veelgestelde vragen incassobureaus en vergunningplicht
AFM invulinstructie vergunningaanvraag
AFM invulinstructie uitbreiding vergunning
AFM handboek online dienstverlening
Q&A over Flitskrediet ‘onbetekenende kosten’
AFM normenkader consumptief krediet (2018)
AFM Rapportage module consumptief krediet (2017)
AFM Normenkader consumptief krediet (2017)
AFM Normenkader consumptief krediet (2016)
AFM wetgevingsbrief 2018 (flitskrediet en passend goederenkrediet)
Verklaring omvang onderneming
AFM leidraad Wwft (oktober 2020)
AFM, richtsnoeren inzake de initiëring en monitoring van leningen
Verwachtingen AFM richting kredietgevers over toepassing richtsnoeren over initiëring en monitoring van kredieten
AFM principes doorlopende ondersteuning van klanten
AFM: Kredietaanbieders moeten alert zijn op fouten in geautomatiseerde acceptatieprocessen
AFM: Technologie richting 2035, De toekomst van kredietverlening en toezicht
AFM Stappenplan voor de vraag of er een vergunning nodig voor het aanbieden van krediet
AFM interpretatie informeren en adviseren
AFM Consumptief krediet en financiële kwetsbaarheid
AFM onderzoek ontwikkelingen en risico’s op de consumptiefkredietmarkt
AFM rapport achterstandsbeheer bij consumptief krediet
AFM rapport Maak verantwoorde leenbeslissing makkelijker. Invloed van de online keuzeomgeving op leengedrag.
AFM rapport: Vooraf ingevulde waarden in de inkomens- en lastentoets in de telecombranche
AFM Rapport Consumenten en incassotrajecten
Keuzeveranderingen leenomgeving
AFM rapport: Leengedrag onder de loep
Rapport ‘Consumentengedrag op de markt voor consumptief krediet’
AFM checklist Wft vergunningaanvraag 2023
AFM checklist Wft vergunningaanvraag (oud 2020)
AFM Publicatie bemiddelen
AFM Rapport Let op! Geld lenen kost geld Een onderzoek naar de effectiviteit van een waarschuwing in kredietreclames
AFM Informatieblad voor telefoonkredieten in de telecomsector
Vragen en antwoorden over toezicht van de AFM op telefoonkrediet
AFM stelt eisen aan reclame voor verkoop mobiele telefoons op afbetaling
Wanneer kwalificeert een uiting als een reclame-uiting voor goederenkrediet?
Moet de kredietwaarschuwing ook opgenomen worden bij kredieten met een effectieve rente op jaarbasis van 0%
AFM Beleidsregel informatieverstrekking (2024)
AFM Beleidsregel informatieverstrekking (2019 vervallen/oud)
AFM Beleidsregel informatieverstrekking (vervallen/oud)
AFM Aandachtspunten voor beslismomenten bij betalingsproblemen leningen
AFM veelgestelde vragen incassobureaus en vergunningplicht
AFM invulinstructie vergunningaanvraag
AFM invulinstructie uitbreiding vergunning
AFM handboek online dienstverlening
Q&A over Flitskrediet ‘onbetekenende kosten’
AFM normenkader consumptief krediet (2018)
AFM Rapportage module consumptief krediet (2017)
AFM Normenkader consumptief krediet (2017)
AFM Normenkader consumptief krediet (2016)
AFM wetgevingsbrief 2018 (flitskrediet en passend goederenkrediet)
Verklaring omvang onderneming
AFM leidraad Wwft (oktober 2020)
AFM, richtsnoeren inzake de initiëring en monitoring van leningen
Verwachtingen AFM richting kredietgevers over toepassing richtsnoeren over initiëring en monitoring van kredieten
AFM principes doorlopende ondersteuning van klanten
AFM: Kredietaanbieders moeten alert zijn op fouten in geautomatiseerde acceptatieprocessen
AFM: Technologie richting 2035, De toekomst van kredietverlening en toezicht
Europese Commissie / EBA
EBA richtsnoeren inzake de initiëring en monitoring van leningen
EBA summary of responses on consultation guidelines on loan origination
EBA: Draft Guidelines on loan origination and monitoring
Commission staff working document, evaluation of directive 2008/48 on credit agreements for consumers
Actieplan retail financial services
Statement on consumer and payment issues in light of COVID19
EBA richtsnoeren inzake de initiëring en monitoring van leningen
EBA summary of responses on consultation guidelines on loan origination
EBA: Draft Guidelines on loan origination and monitoring
Commission staff working document, evaluation of directive 2008/48 on credit agreements for consumers
Actieplan retail financial services
Statement on consumer and payment issues in light of COVID19
Uitspraken
Hoge Raad, 27 juni 2025 (buy now pay later)
Hof Arnhem Leeuwarden 9 juli 2019, ECLI:NL:GHARL:2019:5655 (tijdig verstrekken ESIC).
Hoge Raad, 14 december 2018, ECLI:NL:HR:2018:2298 (zorgplicht kredietverstrekker onjuiste inkomensopgave)
Hof Den Haag, 5 september 2017 (ECLI:NL:GHDHA:2017:2465) Beroep op consumentenbeschermende kredietbepalingen naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar.
Hoge Raad 16 juni 2017 (ECLI:NL:HR:2017:1107) Aansprakelijkheid kredietaanbieder voor mogelijke overkreditering.
Hoge Raad 13 juni 2014 (ECLI: NL:HR:2014:138) Verstrekken van een gratis telefoon moet als krediet worden aangemerkt.
Hoge Raad, 27 juni 2025 (buy now pay later)
Hof Arnhem Leeuwarden 9 juli 2019, ECLI:NL:GHARL:2019:5655 (tijdig verstrekken ESIC).
Hoge Raad, 14 december 2018, ECLI:NL:HR:2018:2298 (zorgplicht kredietverstrekker onjuiste inkomensopgave)
Hof Den Haag, 5 september 2017 (ECLI:NL:GHDHA:2017:2465) Beroep op consumentenbeschermende kredietbepalingen naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar.
Hoge Raad 16 juni 2017 (ECLI:NL:HR:2017:1107) Aansprakelijkheid kredietaanbieder voor mogelijke overkreditering.
Hoge Raad 13 juni 2014 (ECLI: NL:HR:2014:138) Verstrekken van een gratis telefoon moet als krediet worden aangemerkt.
Uitspraken Hof van Justitie EU
Hof van Justitie 25 november 2020 (gevolgen oneerlijk (rente)beding
Hof van Justitie 26 maart 2020 (niet rentekosten van het krediet)
Hof van Justitie 5 maart 2020 (ambtshalve toetsing, OPR Finance/GK)
Hof van Justitie 18 december 2014 (ambtshalve toetsing, Bakkaus)
Hof van Justitie 14 juni 2012 (ambtshalve toetsing, Banco Español)
Hof van Justitie 16 november 2010 (ambtshalve toetsing, Pohotovost)
Hof van Justitie 4 oktober 2007 (ambtshalve toetsing, Rampion)
Hof van Justitie 25 november 2020 (gevolgen oneerlijk (rente)beding
Hof van Justitie 26 maart 2020 (niet rentekosten van het krediet)
Hof van Justitie 5 maart 2020 (ambtshalve toetsing, OPR Finance/GK)
Hof van Justitie 18 december 2014 (ambtshalve toetsing, Bakkaus)
Hof van Justitie 14 juni 2012 (ambtshalve toetsing, Banco Español)
Hof van Justitie 16 november 2010 (ambtshalve toetsing, Pohotovost)
Hof van Justitie 4 oktober 2007 (ambtshalve toetsing, Rampion)
Gedragscode krediet
VFN leennormenmethodiek CK per november 2024
VFN leennormenmethodiek CK per 15 juli 2022
Gedragscode VFN 2021
Gedragscode VFN 2020
Toelichting gedragscode VFN 2020
Gedragscode VFN (2019)
Toelichting gedragscode VFN (2019)
Wijziging methodiek vaststellen leenruimte consumptief krediet VFN, 1 april 2021
Wijziging methodiek vaststellen kredietruimte NVB, 1 april 2021
Gedragscode NVB 2021
Gedragscode BNPL 2024
VFN leennormenmethodiek CK per november 2024
VFN leennormenmethodiek CK per 15 juli 2022
Gedragscode VFN 2021
Gedragscode VFN 2020
Toelichting gedragscode VFN 2020
Gedragscode VFN (2019)
Toelichting gedragscode VFN (2019)
Wijziging methodiek vaststellen leenruimte consumptief krediet VFN, 1 april 2021
Wijziging methodiek vaststellen kredietruimte NVB, 1 april 2021
Gedragscode NVB 2021
Gedragscode BNPL 2024
Overig
Consultatie implementatie herziene richtlijn consumentenkrediet
Verlenging verlaging maximum kredietvergoedingspercentage (2021)
Kamerbrief ontwikkelingen krediet (2021)
Fiche inzake herziene richtlijn consumentenkrediet (2021)
Analyse Europese Commissie richtlijn consumentenkrediet (2008/48) (2020)
Consultatie tijdelijke verlaging maximale kredietvergoeding (2020)
Voorstel verlaging maximum kredietvergoedingspercentage (2020)
Kamerbrief beleidsontwikkelingen consumptief kredietmarkt 2020
Regeling aanpak flitskrediet
Consultatie regeling aanpak flitskrediet
Consultatie principes voor informatiebeveiliging
Kamerbrief uitkomsten onderzoek consumptiefkredietmarkt
Wijziging vrijstellingsregeling Wft (2019)
Reactie Trivvy Advocatuur Consultatie wijziging vrijstellingsregeling Wft
Consultatie wijziging vrijstellingsregeling Wft
Beleidsmaatregelen voor doorlopende consumptieve kredieten
Onderzoek referentierente doorlopend consumptief krediet 13 januari 2020
BKR en telefoonkrediet
Besluit kredietvergoeding (geldend op 17 8 2020)
Besluit kredietvergoeding (2/1/2018)
Besluit kredietvergoeding (geldend van 1-7-2006 t/m 1-06-2011)
Besluit kredietvergoeding (geldend van 14-4-2000 t/m 30-6-2006)
Consultatie implementatie herziene richtlijn consumentenkrediet
Verlenging verlaging maximum kredietvergoedingspercentage (2021)
Kamerbrief ontwikkelingen krediet (2021)
Fiche inzake herziene richtlijn consumentenkrediet (2021)
Analyse Europese Commissie richtlijn consumentenkrediet (2008/48) (2020)
Consultatie tijdelijke verlaging maximale kredietvergoeding (2020)
Voorstel verlaging maximum kredietvergoedingspercentage (2020)
Kamerbrief beleidsontwikkelingen consumptief kredietmarkt 2020
Regeling aanpak flitskrediet
Consultatie regeling aanpak flitskrediet
Consultatie principes voor informatiebeveiliging
Kamerbrief uitkomsten onderzoek consumptiefkredietmarkt
Wijziging vrijstellingsregeling Wft (2019)
Reactie Trivvy Advocatuur Consultatie wijziging vrijstellingsregeling Wft
Consultatie wijziging vrijstellingsregeling Wft
Beleidsmaatregelen voor doorlopende consumptieve kredieten
Onderzoek referentierente doorlopend consumptief krediet 13 januari 2020
BKR en telefoonkrediet
Besluit kredietvergoeding (geldend op 17 8 2020)
Besluit kredietvergoeding (2/1/2018)
Besluit kredietvergoeding (geldend van 1-7-2006 t/m 1-06-2011)
Besluit kredietvergoeding (geldend van 14-4-2000 t/m 30-6-2006)
Voor publicaties over consumentenkrediet klik hier.
Voor informatie over hypothecair krediet klik hier.
Voor informatie over hypothecair krediet klik hier.